Dolny Śląsk

Dolny Śląsk może poszczycić się licznymi budowlami, jakie były naocznymi świadkami dawno minionych, często nadal owianych tajemnicą wydarzeń.

Na szczęście, historia uchyla przed nami rąbka swojego sekretu, pozwalając zajrzeć do licznych pozostałości po zapomnianych epokach. Tymi pozostałościami są właśnie zamki. Za najstarszy z zamków na Dolnym Śląsku uważa się zamek Wleń, przy czym nie jest to jego jedyna nazwa. Kryje on w sobie wieki wydarzeń, przechowując w murowanych uszach swoich ścian wspomnienia toczonych niegdyś rozmów, skrywa pamięć o bogatych panach i krzywdzonych więźniach… Poznajmy dzisiaj choć część tej opowieści.

Zamek Wleń – historia w pigułce

W 1108 roku zamek zyskał miano kasztelanii, które to nadał mu Bolesław Krzywousty. Na początku XIII wieku częstymi gośćmi na zamku byli Henryk I Brodaty z małżonką Jadwigą, która została później świętą. Do dziś jest ona patronką Śląska i krążą o niej liczne, wyjątkowo fascynujące legendy.

Zamek wielokrotnie przechodził w ręce licznych właścicieli, co zresztą było na porządku dziennym w dawnych czasach. Mniej więcej w połowie XIII wieku zamek zamieszkał Bolesław II Rogatka, który podczas swojej obecności tam, więził najpierw arcybiskupa Tomasza I, a wszystko ze względu na konflikt toczony z Henrykiem Brodatym o nadanie immunitetu dobrom kościelnym, a następnie swojego bratanka Henryka IV Probusa.

Kolejne przynosiły niestety właścicieli, którzy nie dokładali zbytnich starań o to, by budowla pozostawała w dobrym stanie, w związku z tym zaczęła powoli popadać w ruinę. W 1465 rok właścicielem zamku został Hans von Zedlitz, rozbójnik gnębiący mieszkańców okolicznych terenów. Kolejni właściciele co prawda, wprowadzili pewne przebudowania, lecz wszystkie starania zniweczyła wojna trzydziestoletnia, a konkretnie generał Montecucoli, który nakazał wysadzenie zamku, by nie stanowił on więcej bastionu oporu.

Lata 1989-1994 przyniosły badania archeologiczne, mające na celu lepsze poznanie historii zamku. Z budowli najlepiej zachowała się baszta, która dziś jest dostępna dla zwiedzających.

Porcja ciekawostek i legend dla zainteresowanych

• W użyciu jest kilka nazw zamku: Zamek Wleń, Zamek Lenno, Zamek Wleński Gródek. Nazwa ”Lenno” jest efektem przekazania zamku w zastaw lenny rycerzom z rodu von Zedlitz przez Agnieszkę Habsburżankę, wdowie po Bolku II Małym.
• W pobliżu zamku znajduje się wyjątkowa skała, określana jako Porwak. Dlaczego? Otóż w czasie tzw. intruzji skał piaskowcowych, magma „porwała” odłamy skał piaskowcowych. Stąd też bierze się nazwa.

Źródło: wikipedia

Ciekawostki związane z patronką Dolnego Śląska

• Miejscowi określają zamek również jako Hedwigsburg od imienia św. Jadwigi.
• Okoliczne tereny zamku to doskonałe miejsce na miły spacer. Można dotrzeć do źródełka św. Jadwigi, w którym woda jest wprost krystalicznie czysta.
• Przemierzając tzw. ścieżkę Jadwigi, po drodze można napotkać tzw. Kamień Spoczynku. Nie ma on na szczęście nic wspólnego ze śmiercią. Jest to po prostu płyta z kamienia, przy której przysiadała królowa, by odpocząć po drodze. Legendy głoszą, że do tej pory można tam znaleźć odcisk jej dłoni.

Warto wspomnieć także o jednej z najbardziej zdumiewających legend na temat świętej. Podczas jednej z podróży saniami podczas ostrej zimy, woźnica królowej na skutek wyjątkowo złej pogody zgubił drogę. Zatrzymała się ona wraz z towarzyszącymi jej ludźmi w jednej z wiejskich chat. Gospodarz nie zdawał sobie na początku sprawy z tego, że właśnie udzielił pomocy królowej. Jadwiga w podzięce uwolniła go od wszelkich zobowiązań, jakie miał wobec okrutnego właściciela folwarku, a na znak swej łaski podarowała mu swe rękawiczki.

Legenda, jakich wiele? Nie do końca. Co prawda nikt z kronikarzy nie wspominał ani słowem o zdarzeniu, lecz zachowały się wzmianki o przywilejach dotyczących wsi, w której zatrzymała się królowa. Co więcej, odnaleziono też białe rękawiczki, prawdopodobnie wręczone gospodarzowi na znak łaski. Rękawiczki można podziwiać w Muzeum Diecezjalnym w Sandomierzu.

W ramach projektu o Europejskim Szlaku Zamków i Pałaców kładziony jest szczególny nacisk na promowanie obiektów o szczególnym znaczeniu historycznym, właśnie takich, jak zamek Wleń. Interesują Cię zagadki, jakie skrywają prastare mury? Koniecznie zajrzyj na stronę https://castlesandpalaces.eu/pl i poszerz swoją wiedzę już dzisiaj!